Zaburzenia lękowe – rodzaje

By właściwie zdiagnozować typ zaburzenia lękowego, istotne jest rozpoznanie jego źródła, co często sprawia wiele trudności. Sama świadomość problemu i konsultacja ze specjalistą – psychologiem, psychoterapeutą bądź psychiatrą, to pierwszy krok do jego pokonania.

Najbardziej powszechne zaburzenia lękowe to: 

Zespół lęku uogólnionego (z ang. GAD czyli Generalized Anxiety Disorder)

Lęk uogólniony, zwany niegdyś potocznie nerwicą, to bardzo powszechne zaburzenie. Może wynikać z nieprawidłowego działania tzw. osi stresowej czyli podwzgórzowo-przysadkowo-nadnerczowej, a także zmian w samym mózgu – hipokampie czy ciele migdałowatym. Oś ta odpowiada za naszą ewolucyjną reakcję „walka lub ucieczka”, a u osób dotkniętych tym zaburzeniem, lęk pojawia się bez określonego zagrażającego im bodźca. Towarzyszą mu z reguły objawy somatyczne, takie jak przyspieszone bicie serca, bóle głowy, napięcie mięśni czy zaburzenia snu wynikające z gonitwy myśli, trudności z koncentracją.  Wysoki poziom lęku, utrudnia codzienne funkcjonowanie i może nawracać.

Przeczytaj również Jak oswoić lęk i dowiedz się, jak odróżnić lęk od niepokoju oraz jak radzić sobie z lękiem.

Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (pot. nerwica natręctw)

Osoby dotknięte zaburzeniami obsesyjno-kompulsyjnymi (OCD) często dręczą natrętne myśli, co prowadzi do stresu. Wynikiem tego są zazwyczaj kompulsje, czyli czynności wykonywane na skutek obsesji i natrętnych myśli. Osoba cierpiąca na OCD czuje lęk przed określonym bodźcem, z którym usiłuje sobie poradzić. To ryzyko redukuje, uporczywie wykonując określone działania. Jednym z najczęstszych lęków jest ten przed zakażeniem się i związane z tym natrętne mycie rąk. Inne przykłady tego zaburzenia to gromadzenie przedmiotów, obsesyjnie sprawdzanie, czy zamknęło się drzwi podczas wyjścia z domu. Może to być również ciągłe porządkowanie przestrzeni i układanie przedmiotów w zgodzie z idealną symetrią. Przyczyn zaburzenia może być wiele, począwszy od uwarunkowań genetycznych, przez środowiskowe, aż po nieprawidłowe funkcjonowanie ośrodka układu nerwowego.

Fobie

Tym mianem określa się zaburzenie objawiające się irracjonalnym i bardzo silnym, skrajnym wręcz, lękiem przed określonym bodźcem – człowiekiem, zwierzęciem, sytuacją. To co charakterystyczne dla fobii, to to, że lęk jest niewspółmierny do potencjalnego zagrożenia. Może to wynikać z uwarunkowań genetycznych, zaburzonego działania mózgu, ale również mieć swoje podłoże w procesie uczenia się, gdy dany obiekt/sytuację zaczyna się kojarzyć z niebezpieczeństwem. Przykładem może być lęk przed psami, gdy w przeszłości zostaliśmy pogryzieni przez czworonoga. Rodzajów fobii jest bardzo wiele. Jej specyficznym, dość powszechnym typem jest fobia społeczna.

Objawy fobii

Objawy to unikanie kontaktu z innymi ludźmi (lęk przed oceną), często mylone z nadmierną nieśmiałością, obawa przed upokorzeniem czy poczucie zagrożenia ze strony innych.  Warto wiedzieć, że nieleczona fobia społeczna może prowadzić np. do uzależnień lub depresji, a więc groźnych dla zdrowia i życia konsekwencji.

Zespół stresu pourazowego (PTSD)

PTSD to skrót nazwy z ang. – Post Traumatic Stress Disorder.

Co to jest PTSD?

To psychologiczna reakcja na bardzo stresujące wydarzenie lub wydarzenia, które były realnym zagrożeniem dla zdrowia lub życia. PTSD mogą również wywoływać trudne doświadczenia, takie jak śmierć bliskiej osoby, rozwód czy utrata pracy. Jest pokłosiem zbyt dużej ilości negatywnych bodźców.

PTSD objawy

Objawy PTSD mogą być bardzo różne – od bezsenności lub koszmarów poprzez kłopoty z koncentracją czy pamięcią. Charakterystyczne jest też uczucie niepokoju, napady złości, często też stany depresyjne a niekiedy myśli samobójcze.